Biển Đông : Năm 2019 sẽ hoàn tất “Văn bản dự thảo sơ bộ” COC

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tại cuộc họp Thượng đỉnh ASEAN-Trung Quốc, Singapore, ngày 14/11/2018. REUTERS/Edgar Su

(Trọng Thành / RFI) – Hôm nay 14/11/2018, tại thượng đỉnh ASEAN đang diễn ra ở Singapore, tổng thống Philippines thông báo năm tới 2019, ASEAN và Trung Quốc sẽ hoàn tất « Văn bản dự thảo sơ bộ » sẽ được chính thức dùng làm cơ sở cho thương lương về Bộ Quy tắc Ứng xử tại Biển Đông (gọi tắt là COC).

Báo chí Philippines cho hay, trong một tuyên bố chung hôm nay đọc tại Thượng đỉnh ASEAN – Trung Quốc, tổng thống Philippines Rodrigo Duterte – đồng chủ tịch của các đàm phán giữa ASEAN với Trung Quốc về Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông – cho biết trong những tháng qua, các nước Đông Nam Á và Trung Quốc đã liên tục có các tiến bộ trong giai đoạn đầu tiên của đàm phán về « Văn bản dự thảo sơ bộ» (tên chính thức là Single Draft COC Negotiating Text, gọi tắt là Văn bản SDNT), sẽ dùng cho thương lượng sau đó.

Ông Duterte hứa hẹn, « với tư cách là đồng chủ tịch các đàm phán », Philippines sẽ nỗ lực phối hợp với các thành viên ASEAN, cũng như với Trung Quốc để thúc đẩy nhanh chóng hoàn tất « Văn bản dự thảo sơ bộ ».

Về phía Bắc Kinh, vẫn theo báo chí Philippines, thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cũng khẳng định mục tiêu hoàn tất SDNT vào năm tới, với triển vọng chung là thông qua Bộ Quy tắc COC trong vòng 3 năm. Lãnh đạo Trung Quốc bày tỏ hy vọng là COC sẽ cho phép duy trì hòa bình và ổn định tại Biển Đông, tạo điều kiện cho thương mại phát triển.

Tham vọng của Trung Quốc tại Biển Đông vẫn là một mối lo ngại lớn. Theo truyền thông Hoa Kỳ, hôm qua 13/11, bên lề thượng đỉnh với khối ASEAN tại Singapore, cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Mỹ, ông John Bolton, đã cảnh báo chính quyền Bắc Kinh là Washington sẽ kiên quyết chống lại mọi mưu toan cản trở tự do hàng hải tại các vùng biển quốc tế ở Biển Đông, khu vực mà Bắc Kinh vẫn coi là gần như toàn bộ thuộc chủ quyền mình.

Đàm phán về một Bộ Quy tắc Ứng xử tại Biển Đông COC là mục tiêu được đưa ra trong Tuyên bố về Ứng xử của Các Bên ở Biển Đông (năm 2002) nhằm bảo vệ hòa bình và thúc đẩy hợp tác giữa các nước ASEAN và Trung Quốc tại khu vực. Dự án COC bế tắc trong hơn 10 năm. Năm 2016 Trung Quốc bị xử thua trong vụ kiện Biển Đông, mà Philippines khiếu nại lên Tòa Trọng Tài Thường Trực.

Năm ngoái 2017, Bắc Kinh đột nhiên muốn thúc đẩy đàm phán. Nhiều người hy vọng việc ASEAN và Trung Quốc đạt được COC sẽ giúp Biển Đông lặng sóng. Nhưng không ít chuyên gia lo ngại Trung Quốc gây áp lực lên các nước nhỏ trong thương thuyết, gây chia rẽ, hoặc dùng đàm phán đã câu giờ, nhằm thực thi chính sách lấn dần từng bước. Còn đối với một số nước ASEAN, một Bộ COC không mang tính « ràng buộc » sẽ không ngăn chặn được tham vọng của Bắc Kinh.

Nguồn: RFI