Nguồn cá cạn, tàu nằm bờ, ngư dân nợ chồng chất

**Ông chủ tàu Võ Minh Thư than thở nguồn lực cạn kiệt. (VOV)**

QUẢNG NGÃI – Chưa bao giờ các cảng cá, làng chài ở tỉnh Quảng Ngãi lại đìu hiu như hiện nay, theo tin của VOV tại Việt Nam.

Tàu cá nằm bờ, ngư dân không thể đi biển, tiền nợ chồng chất, khiến nhiều chủ tàu phải bán tàu lấy tiền trả nợ. Theo nhiều ngư dân, năm nay, biển mất mùa cũng là hệ lụy của việc ồ ạt đóng mới tàu thuyền và khai thác hải sản theo kiểu hủy diệt.

Đây cũng là lúc để ngành thủy sản và chính quyền các địa phương cùng ngư dân nhìn lại cách làm ăn trên biển, từ bỏ nghề cá tự phát chuyển sang phát triển nghề cá bền vững.

Tin của VOV cho biết trong mấy ngày qua cảng cá Sa Kỳ đã đìu hiu đến lạ. Ông Nguyễn Thanh Nam, ở thôn Châu Thuận Biển, xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, chủ của ba tàu cá cho rằng, chưa bao giờ nghề đánh bắt hải sản thê thảm như năm nay.

Hầu như chuyến ra khơi nào cũng lỗ vốn, cố gắng lắm cũng chỉ đủ chi phí chuyến biển. Ông đang tính bán bớt một tàu cá để trang trải nợ nần. Bởi theo ông Nam, tàu gỗ mà ở bến càng lâu ngày thì càng nhanh xuống cấp, chẳng mấy chốc mà hư hỏng.

“Biển càng ngày càng cạn kiệt, việc đánh cá rất khó khăn. Nghề cá không còn hiệu quả như mấy năm trước nữa. Cảng Sa Kỳ năm 2019 buồn lắm. Chỉ 4-5 người đi ra vùng biển Hoàng Sa câu mấy con cá về. Vì vậy tôi đang tính bán bớt một chiếc tàu,” ông Nam nói với VOV.

Ông Võ Minh Thư, quê ở xã Tịnh Khê, huyện Sơn Tịnh hành nghề chài lưới từ năm 20 tuổi, có mặt trên nhiều vùng biển cả. Nay sang tuổi 70, không thể đi làm thuê cho tàu xa bờ nên ông Thư vay mượn hơn $4,300 Mỹ kim, mua chiếc tàu công suất nhỏ đánh bắt trong vùng bờ, từ 3-6 hải lý.

Ông Thư cho biết, bộ lưới của ông là lưới rối co giãn, bắt được tất cả các loài hải sản, đủ sống qua ngày. Năm nay, làm ăn thất bại.

Ông Võ Minh Thư than thở, “So với mấy năm về trước thì năm nay quá khó khăn. Bởi vì bà con khai thác quá nhiều, nguồn cá để phát triển không có. Vì từ lúc còn nhỏ đã bị khai thác.”

Cảng cá Nghĩa An lâu nay sầm uất mà giờ cũng vắng lặng. Ông Huỳnh Văn Minh, ở thôn Tân Mỹ, xã Nghĩa An, chủ của hai tàu cá làm nghề lưới chuồn cho biết, nếu năm nay mất mùa thì năm sau lại được mùa.

Ông Minh chia scho biết, “Làm biển có năm, nuôi tằm có lứa,” nhưng hai năm nay, nghề lưới chuồn liên tục thất bát. Không riêng gì nghề lưới chuồn mà năm nay, nghề giã cào, nghề câu, nghề nào cũng mất mùa. Theo ông Minh, từ đầu năm đến nay, đôi tàu nhà ông mới đi được ba chuyến đi biển, chuyến nào cũng lỗ vốn, rất nhiều ngư dân đành bán bớt tàu.

“Bây giờ rất nhiều người bán tàu, họ bán và dẹp bớt tàu do không hiệu quả. Người mà 2-3 chiếc thì họ bán dần. Cũng còn để lại một chiếc đi nhưng số đó rất ít. Do biển giã không có nên người ta bán bớt. Và cũng nên hạn chế bớt tàu thuyền, bởi lượng tàu thuyền thì nhiều mà lao động quá ít,” ông Minh cho hay.

Theo Tổng Cục Thủy Sản, trữ lượng hải sản của Việt Nam chỉ cho phép khai thác 1.7 triệu tấn một năm nhưng hiện nay ngư dân đánh bắt hơn 2.5 triệu tấn một năm. Việc khai thác quá mức cho phép, không đúng kỹ thuật khiến cho nguồn lợi thủy sản cạn kiệt. Đây là hệ lụy của một quá trình dài mà các ngành chức năng “buông lỏng” trong hoạt động quản lý nghề cá.

Chỉ riêng ở tỉnh Quảng Ngãi đã có 5,664 tàu cá, tổng công suất hơn 1.8 triệu CV với tổng số lao động trực tiếp trên biển khoảng 38,000 người.

Ông Dương Văn Rin, chủ doanh nghiệp thủy sản Hoàng Rin, người có đội tàu đánh bắt gồm 6 chiếc cho biết, đã nhiều lần ông đề nghị với chính quyền nên hạn chế số lượng tàu thuyền đóng mới.

Theo ông Rin, cần mở rộng hợp tác với các nước trong khai thác hải sản. “Việt Nam thừa tàu, thừa người, nhưng ngư trường lại cạn kiệt. Bởi vậy, cần liên kết với các nước, người bản xứ lên làm việc trên tàu của mình để kiểm soát. Ngư dân nhiều nước ít mà biển thì nhiều cá. Việt Nam liên kết với họ rồi xuất hải sản trực tiếp đi Hàn Quốc, Nhật Bản,” ông Rin nói.

Tỉnh Quảng Ngãi đang từng bước giải quyết những tồn tại của nghề biển tự phát, hạn chế số lượng tàu thuyền đóng mới và hướng đến một nghề cá tân tiến. Nhiều phương pháp, kỹ thuật đánh bắt mới góp phần tái tạo nguồn lợi thủy sản đã được áp dụng.

Nguồn: Viễn Đông